උද්ධමනය වසර 40 කට පසුව එහි ඉහළ ම අගය වාර්තා කිරීමට ආසන්න ය. ලොව පුරා මධ්යම බැංකු විසින් මෙයට මැදිහත් වීමට පොරොන්දු ලබා දී ඇත. කෙසේ නමුත් මිල ගණන් ඉහළ යාමට බලපෑ තීරණාත්මක සාධකයක් කෙරෙහි අවධානය විශාල වශයෙන් මග හැරෙමින් පවතී. විශාල ලෙස ලාභ ඉහළ යාම එම තීරණාත්මක සාධකය යි. 2021 වසරේදි එක්සත් ජනපද මූල්ය නොවන ලාබ අන්තරය දෙවන ලෝක යුද්ධයෙන් ඉක්බිතව පැමිණි වසරවල්වල දී පවා නොදුටු අන්දමේ ඉහළ මට්ටමකට ළඟා වී තිබේ. මෙය අහම්බයක් නොවේ. යුද්ධය අවසාන වීම විසින් නිෂ්පාදන ප්රතිව්යුහගතකරණයක් හදිසියේ ඉල්ලා සිටියේ ය. එමගින් අවහිරතාවයන් (bottlenecks) ඇති වූ අතර එය කොවිඩ් වසංගත කාලයේ ඇති වූ අවහිරතාවයන්ට සමාන ය. එදා මෙන්ම අද ද වෙළෙඳපොළ බලය සහිත විශාල සමාගම් සැපයුම් දාමයේ ගැටලු මිල ගණන් ඉහළ නැංවීමට සහ විශාල ලෙස ලාභ ගරා ගැනීමට භාවිතා කරයි. ඇ.එ.ජ. ෆෙඩරල් රිස(ර්)වය විසින් දැඩි තීරණ ගනු ලැබුව ද මූල්යමය උත්තේජක කපා දැමීම තුළින් සැපයුම් දාම ගැටලු විසඳෙන්නේ නැත. ඒ වෙනුවට අපට අවශ්ය වන්නේ යුද්ධයෙන් පසු කාලයේ මෙන් උපායමාර්ගික මිල පාලනය පිළිබද බැරෑරුම් සාකච්ඡාවක් ආරම්භ කිරීම යි.
Read Moreනව ලිබරල්වාදය සහ පශ්චාත්-නූතනවාදය අතර ඇති සම්බන්ධය පුද්ගලවාදය, වෙළඳපල මත පදනම් වූ තර්කනය සහ සාමූහික අනන්යතා සහ සාරධර්ම ඛාදනය කිරීම කෙරෙහි ඔවුන් විසින් දක්වන හවුල්කාරිත්වය අනුව තේරුම් ගත හැකිය. එමෙන්ම මතවාද දෙකම සාම්ප්රදායික ආයතන සහ ධූරාවලි ව්යුහයන්ට අභියෝග කරයි.
Read Moreප්රංශය, ජර්මනිය, ඉරානය සහ තවත් බොහෝ රටවල කම්කරුවන් වීදි බැස කම්කරු ව්යාපාරයේ ආත්මය යළි පණගන්වමින් සිය අතෘප්තිය පෙන්නුම් කර ඇත. කම්කරු පන්තිය අතර පවතින මෙම සාමූහික නොසන්සුන්තාව අනාගතය සඳහා පොදු දැක්මක් යටතේ එක්සත් වේද යන්න දැන් ඇති ප්රධාන ප්රශ්නයයි. එය එසේ වුවහොත්, නැගී එන ගෝලීය ආර්ථිකය පරිවර්තනය කිරීමට පමණක් නොව, වරප්රසාද ලත් අතලොස්සක් අතට බලය සහ ධනය සංකේන්ද්රණය නොවන ආර්ථික ක්රමයක් නිර්මාණය කිරීමේ අභිලාෂය ද සපුරාලීමට එයට හැකියාව ඇත. ඒ වෙනුවට, එය එහි වාසය කරන බහුතර ජනතාවගේ බලාපොරොත්තු සහ අවශ්යතා අනුව හැඩගැසුණු ලෝක ආර්ථිකයකට මඟ පෑදිය හැකිය.
Read Moreලංකාවේ 2022 වර්ෂයේ මුල් භාගයේ සිට මූල්ය අරමුදල විසින් නිර්දේශිත ආර්ථික ප්රතිසංස්කරණ සිදු කරමින් සිටී. මෙහි මූලික ම අරමුණක් වන්නේ රජයේ වියදම් කපා හැරීම හා ආදායම් ඉහළ දමා ගැනීමයි තුළින් ණය බර අඩු කර ගැනීමයි. එසේත් නැතිනම් ණය ගෙවීමේ හැකියාව වර්ධනය කර ගැනීමයි. පටි තද කර ගැනීම (austerity) ලෙස හැඳින්වෙන්නේත් මේ ක්රියාවලියයි. 2023 වර්ෂයේ ලංකාව සම්බන්ධ මූල්ය අරමුදල් වාර්තාවට අනුව ලංකාව ආදායම් මත පදනම් වූ ආදායම් එකාග්රතාවයක් අත්පත් කර ගත යුතු අතර ඒ සඳහා දරා ගත නොහැකි ලෙස ජනතාව මත බදු ගැසීමට රජය කටයුතු කරමින් සිටී.
Read Moreබලශක්ති ඇමති කංචන විජේසේකර පසු ගිය දිනක ප්රකාශ කර තිබුණේ ඔහු විදුලිබල මණ්ඩලයේ සහ තෙල් සංස්ථාවේ සාමූහික ගිවිසුම් අවලංගු කිරීමට උපදෙස් ලබා දුන් බවයි. සාමූහික ගිවිසුම් යක්ෂයා බවට පත් කිරීමට ඇමතිවරයා යොදා ගන්නේ වසර තුනෙන් තුනට 25% කින් වැටුප් වැඩි කිරීමට වගන්ති මෙම ගිවිසුම්වල ඇති බවයි.
Read Moreඩෝපා අංකල්ගේ ආර්ථික පාඩම් යනු අප පාඨකයන් වෙනුවෙන් ප්රතිවාද වෙබ් අඩවිය ගෙන එන විශේෂාංගයකි. එදිනෙදා ජීවිතයේ ආර්ථිකය ගැන මතු වෙන ගැටලු ගැන ප්රශ්නෝත්තර වර්ගයේ සටහනක් අපි ඉදිරිපත් කරමු. අපගේ පලමු මාතෘකාව මේ දිනවල බෙහෙවින් කථාබහට ලක්වන රාජ්ය ආයතන පෞද්ගලීකරණය සම්බන්ධයෙනි.
Read More